Çaylar bir çoğumuz için vazgeçilmezdir. Kahvaltıda onsuz olmaz deriz, yemekten sonra hemen bir bardak çay ararız. Keyiflenince içeriz, üzgünsek rahatlamak için içeriz. Bazen keyif çayı der içeriz, bazen 5 çayı yaparız. Kısacası çay içmek için hep bir sebep buluruz. Çaydır bir çok işyerinde muhabbetimizi artıran. Ev ziyaretlerinde ne hazırlandıysak çayın yanında ikram edilir. Yani ana unsur hep çaydır, yanındakiler eşantiyon. Bu kadar önemli bir yere sahip çayın elbetteki bu yeri hak etmesinin bir nedeni vardır. O neden, çayın faydalarında gizlenmektedir. Bir çok faydası olan çayın demlenmesi de kendi çapında bir uzmanlık istemektedir. Bu yazımızda çayın bilinen faydalarını ve ideal bir çay nasıl demlenir konusunun püf noktalarını açıklamaya çalışacağız.
İdeal çay nasıl demlenir?
İçildiğinde “Bu çayı ne ile demlediniz?” yada “hangi çayı kullanıyorsunuz?” dedirtecek bir çay demlemenin yolu iki ana başlıktan geçmektedir. Birincisi doğru malzeme, ikincisi doğru yöntem. Doğru malzeme seçimi için öncelikle çalışma koşulları, iş temposu ve kişi sayısı gibi bir çok faktör ön plana çıkmaktadır. Örneğin; ocakta ateş üzerinde demlenen çay ile elektrikli ısıtıcılar üzerinde demlenen çay arasında, tiryakisine göre ufak farklılıklar olmaktadır. Ocak üzerinde demlenen çayı tercih eden sayısı kısmen daha fazladır. Ancak iş yerinizde çok az çalışan var, iş temponuz çok yoğunsa, elektrikli bir çaydanlık daha uygun kaçacaktır. Çünkü ocaktaki çayın takip edilmesi, kaynadığında altının kısılması v.b. faaliyetler gerekmektedir. Ancak elektrikli semaverlerde böyle bir takibe gerek yoktur. Kendisi kaynadığında otomatik ayar yapan makineler, ocakta unutulan bir çaydanlıktan hem daha güvenli hem de daha lezzetli çay yapar. Bu nedenle ofis ortamınızda çayı takip edecek birileri yoksa elektrikli çay makineleri tercih edilmelidir. Uygun eleman var ise ocakta çaydanlık üzerinde çay demlemek daha lezzetli sonuçlar verecektir. Malzeme olarak ikinci kriter çaydanlık ve çay seçimidir. Çaydanlık için eldeki imkanların kullanılması yeterli olacaktır. Ancak çay seçimi önem arz etmektedir. Burada kişisel tercihler ön plana çıkmaktadır. Aromalı veya aromasız çay tamamen tercihe göre yapılmalıdır. Ancak markası bilinmeyen çaylar çok tercih edilmemelidir. Doğru çay tercihi için sitemizin Çaylar bölümünü ziyaret edebilirsiniz.
Gelelim çayın demlenme kısmına. Her çay içenin mutlaka bu konuda bir fikri vardır. Kişilere göre farklı demleme türleri olsa da aslında bu konu biraz damak tadına göre değişmektedir. Ocak üzerinde kaynatılmış su çayın demlik kısmına konulur. Demlik boyutuna göre su üzerine çay yavaş yavaş dökülür. Demliğin ağzını tamamen kapatan ve yaklaşık 1 cm kalınlığında bir tabaka oluşturan çay miktarı idealdir. Ancak daha demli seviyorsanız çay miktarını artırabilirsiniz. Daha da dem alması arzu ediliyorsa içerisine bir adet kesme şeker atılabilir. Yaklaşık 20 dk boyunca çayın kapağı açılmadan kısık ateşte demlenmesi sağlanır. 20 dk. sonunda çayın tamamen çökmüş olması yüzeyde çay parçacıklarının kalmaması gerekmektedir. Bu şekilde değilse birkaç dakika daha beklenebilir. Sonrasında çayınız içim için hazırdır.
Çayın faydaları nelerdir?
Çayın birçok faydası bilim çevreleri tarafından açıklanmıştır. Ancak Türk toplumu olarak çayı tercih etmemizin ana sebebi, hem bu topraklarda yetişmesi hem de tarihimizdeki yeridir. Kısaca çayın faydalarını özetlemek gerekirse;
Sağlık açısından: İçerisinde barındırdığı antioksidanlar sayesinde bağışıklık sistemimizi kuvvetlendirir, hastalıklardan korunmamızı sağlar. İçerisindeki kafein sayesinde yorgunluk giderici, canlılık verici etkisi vardır. Kafein miktarı az da olsa etkisi yüksektir. Ayrıca kafein sade olarak mide üzerinde olumsuz etki gösterse de çay içerisinde bu etkileri sıfırlanmaktadır. Kötü kolesterolü azalttığı için damar tıkanıklığına engel olur, kalp hastalıklarına yakalanma ihtimalini azaltır. Şekersiz olarak tüketilen çayın, dişin yüzeyindeki bakterileri ve tükürük bezindeki enfeksiyonları azalttığı gözlenmiştir. Sindirim sistemini rahatlatarak yemeklerin hazmedilmesine yardımcı olur. Fazla su tüketmeyen ama çay içenler açısından vücudun su dengesinin sağlamasında yardımcı olur.
Çalışma ortamında: Uyanık kalınmasına ve bir konu üzerine odaklanılmasına yardımcı olur. Stresli bir çalışma ortamına sahipseniz, stresin azaltılmasında insan metabolizmasının rahatlamasında etkilidir. Toplantı aralarında ve hatta bazen toplantılarda toplantının gerginliğini alır. Ziyaretinize gelenlere bir şey ikram etme fırsatını verir.
Sosyal çevre: Sosyal çevre için katalizör görevi görür. Çay muhabbete başlamakta zorlananlara bir muhabbet kapısı açarken, sohbet seviyeleri iyi olanların ise muhabbetlerini koyu muhabbet seviyesine taşır.
Çay çeşitleri
Ülkemizde genelde tüketilen siyah çay olmasına rağmen aslında çayın tek türü siyah çay değildir. Çayları yeşil çay, siyah çay ve beyaz çay olarak üç gruba ayırabiliriz. Siyah çayları ise Dökme Çaylar, Demlik Poşet Çaylar ve Bardak Poşet Çaylar (sallama çaylar) olarak gruplandırmak mümkündür. Bunun yanında özellikle doğu kültüründe çayın farklı işlenmesi sonucunda bir çok farklı çay türü de bulunmaktadır. Ayrıca her ne kadar çay olarak kabul edilmese de halk arasında bir çok bitki türü de çay olarak bilinmektedir. Bitki Çaylarından; elma çayı, kuşburnu çayı, papatya çayı, erik çayı, ada çayı, ıhlamur çayı, rezine çayı, kış çayı v.b. birçok içecek türü de mevcuttur.
Çay içerken nelere dikkat etmeli
Sağlığımız açısından çay içerken dikkat etmemiz gereken en önemli kural ne kadar içeceğimize karar vermektir. Ortalama bir birey için günde 3-5 bardak çay yeterlidir. Her şeyde olduğu gibi çayda da aşırıya kaçmak, faydalarının zarara dönüşmesine neden olmaktadır. İkinci olarak mümkünse şekersiz olarak çayı tüketmek gerekmektedir. Şekersiz içemiyorum, denedim ama olmuyor diyenlerdenseniz; tavsiyemiz inanarak bir kere daha şekersiz içmeyi alışkanlık haline getirmenizdir. Şekersiz içemiyorum diyen birçok kişinin şekersiz çaya alıştıktan sonra; “şimdi çayın tadını tam alabiliyorum” “artık şekerli çay içemiyorum” dediğine şahit olmuşuzdur. Üçüncü olarak çayın aşırı sıcak tüketilmemesi ve yavaş yavaş içilmesi ağız sağlığınız açısından daha uygundur.
İş’te Kırtasiye ailesi olarak çayla kurduğunuz dostluklarınızın artmasını, hep tatlı muhabbetlerle çay içmenizi, içtiğiniz çayın ailenize ve işyerinize bereketler getirmesini temenni ediyoruz.