Kağıdın Kısa Tarihi
İlk olarak M.Ö. 4000’lü yıllarda bitki liflerinin sıkıştırılmasıyla elde edilen kağıt, “papirüs” olarak adlandırılmıştır. Sonrasında hayvan derilerinin inceltilmesi ile parşömen olarak farklı bir kağıt türü ortaya çıkmıştır. Bugün kullanılan kağıtlar ise ilk olarak M.S. 105 yılında Çin’de üretilmiştir. Kısa tarihini anlattığımız kağıtlara olan ihtiyaç günümüzde hemen hemen her sektörde giderek artmaktadır. Özellikle yazıcı ve fotokopi makinelerinin yoğun miktarda kullanıma girmeye başlamasıyla kağıt tüketimi de paralel olarak artış göstermiştir. Bugün evlerimizde bile bir çoğumuzun yazıcısı/fotokopi makinesi mevcut. Bu durumda kağıt maliyeti önemli bir gider kalemi olarak karşımıza çıkmaktadır. Tüketim artınca hali ile arz da ona göre artmaktadır. Yani kağıt satan bir çok firma ve birçok kağıt tipi ortaya çıkmıştır. Peki bu kağıt nasıl üretilmektedir?
Kağıt Nasıl Üretilir?
Kağıdın hammaddesi selülozdür. Bunun işlenmesi ile kağıt elde edilmektedir. Öncelikle temin edilen selüloz tabakaları özel taşıyıcı bantlarla karıştırıcı tanklara yerleştirilir. İçerisine bir miktar su eklenir ve tank içinde selüloz ile suyun iyice karışması sağlanır. Kağıdın istenilen beyazlığa ulaşması için bu karışıma bir miktar boya atılır. Bu karışım daha sonra bir elekten geçirilerek suyun süzülmesi sağlanır. Kalan karışımdaki suyu iyice süzmek için basınç ve vakumlamak gibi bazı teknikler kullanılır. Elde edilen bu su boşa harcanmaz, tekrar kullanılmak üzere özel bir işleme tabi tutulur. Selülozlu karışım buradan kağıt silindirlere yönlendirilir ve yüksek sıcaklıktaki buharla kurutulur. Buradan sonra kağıt görünümüne kavuşan karışım nişastayla kaplanır ve tekrar kurutulur. Kağıdın gramajı ve kalınlığını belirlemek için kağıt, tekrar bir silindir mekanizmanın içerisinde basınç ve sıcaklıkla inceltilir. İstenilen gramajdaki ürünler kağıt bobinlere sarılır ve üretim sonlanır. Numune kağıtlar alınarak laboratuvar ortamında kopma, parçalanma ve nem tutma gibi özellikleri test edilir. Buradan sonra ölçeklendirme işlemi başlar ve bobinlerden alınan kağıtlar istenilen ölçülerde kesilerek ambalajlanır.
Fookopi Kağıdı Seçerken Nelere Dikkat Etmeliyiz?
Kağıdın bir çok kullanım alanı vardır ama bugün biz fotokopi ve yazıcı makinelerinde kullanılan kağıtları inceleyeceğiz. Ofisimizdeki, evimizdeki yazıcımıza fotokopi kağıdı alırken nelere dikkat etmeliyiz?
Ağırlık (Gramaj): Bir m2 kağıdın ağırlığının gram cinsinden ifadesidir. Kağıdın gramajı esasında kağıdın kalınlığını ve ışığı emme-yansıtma özelliğini belirleyen bir faktördür. Yapmak istediğiniz işe göre kağıdın kalınlığı değişmektedir. Mesela; kartvizit basımında kullanacağınız bir kağıdın gramajı tek taraflı çıktı alarak kullanacağınız bir kağıdın gramajından yüksektir. Örneğin; gazete kağıtları ortalama 45 gr/m2 iken kartvizitler 300-350 gr/m2 ağırlığındadır. Ortalama bir fotokopi kağıdı ise 80 gr/m2’dir. Kağıtlar ayrıca üretiminde kullanılan malzemenin yoğunluğuna göre de sınıflandırılmaktadır. Bunlar;
Birinci Hamur Kağıtlar: Üretiminde kullanılan hammadde oranı açısından selüloz oranı yüksek olan kağıtlardır. Genelde kitap, broşür v.b. basımında kullanılır.
İkinci Hamur Kağıtlar: Üretiminde kullanılan hammadde oranı açısından selüloz oranı %50’lerde olan kağıtlardır. Kitap basımında kullanılabilir ancak yüksek verim vermemektedir. Rengi tam beyaz değildir.
Üçüncü Hamur Kağıtlar: Üretiminde kullanılan hammadde oranı açısından selüloz oranı az olan kağıtlardır. Saman kağıtlar olarak da anılmaktadır. Baskı işlemlerinde kullanılmaz.
Kağıdın gramajı aynı zamanda ışığı emme-yansıtma özelliğini (opasite) de belirlemektedir. Gramajı düşük kağıtlarda iki yüze yazı yazmak, bir yüzdeki yazının diğer yüzde de görünmesi nedeniyle kaliteli sonuç vermez. Peki biz neyi tercih etmeliyiz? Bu kullanım alanınıza göre değişmekle birlikte, en optimum kullanım oranında sahip kağıtlar birinci hamur kağıtlardan 80 gr ağırlığında olanlardır.
Marka ve Üretim Yeri: Kağıt sektöründe çok fazla tercih bulunduğundan bilinen markalar çok fazla sorun yaşamamak isteyenlerin bir numaralı tercihi olmaktadır. Ancak maliyetlerini düşürmek isteyen işletmeler, genelde fiyatları yüksek olan bu kağıtlardan fiyatı daha ucuz olan ürünlere yönelmektedir. Burada da kağıdın menşei ön plan çıkmaktadır. Özellikle uzak doğudan gelen kağıtlar Avrupa Bölgesinden gelenlere göre daha düşük kalitede olmaktadır. Ucuz diye alınan bu tarz kağıtlar yazıcı/fotokopi makinelerinde sorun yaratabilmektedir. Burada bizim size önerebileceğimiz birkaç marka bulunmaktadır. Örneğin;
Navigatör Fotokopi Kağıdı
80 gr/m2 ağırlığında olan ve %98 oranında yazıcıda sıkışma sorunu yaşamayan yüksek kalite bir kağıttır. Çift taraflı kullanım için en ideal fotokopi kağıtlarından birisidir. Ayrıca diğer fotokopi kağıtlarına göre daha yumuşak olan yapısı toner veya kartuş kullanımında tasarruf sağladığı gibi yazıcının da kullanım ömrünü artırmaktadır.
Vege Copierbond Fotokopi Kağıdı
Alışveriş sitelerinde en çok tercih edilen kağıtlar arasında yer aldığı gibi bir çok market ve kırtasiye reyonlarında da yerini her daim korumuş bir markadır. 80 gr/m2 ağırlığında ve her türlü yazıcı ve fotokopi makinesi ile sorunsuz şekilde çalışmaktadır. FSC (FOREST Stewardship Council) sertifikasına sahiptir.
Svetocopy Fotokopi Kağıdı
Rusya’da en çok bilinen ve tercih edilen kağıt markası olan Svetocopy Fotokopi Kağıdı, performans ve ücret kıyaslamasında da en önde gelen ürünlerden birisidir. 80 gr/m2 ağırlığındadır. Emsalleri arasında en uygun fiyata sahip olan bir üründür. Her türlü yazıcıda veya fotokopi makinesinde rahatlıkla kullanabilir.
Double A Fotokopi Kağıdı
Yüksek oranda lif içeren bu kağıt pürüzsüz yüzeyi ile de mürekkebin yüzeye iyice yapışmasını ve makine içerisinde kolay hareket etmesini sağlıyor. Kağıt sıkışma oranı çok çok düşük olan bu ürün tüm fotokopi makineleri ve yazıcılarda yüksek verim sunmaktadır. Ayrıca kağıt içerisinde herhangi bir asidik işlem olmadığından raf ömrü diğer kağıtlara göre daha uzundur.
Ölçüleri: Kağıtların kullanım amaçlarına göre ölçüleri değişmektedir. Aşağıda sunulan tabloda standart kağıt ölçüleri belirtilmiştir. Bunlardan fotokopi kağıtlarında en çok A4 ve A3 boyutları tercih edilmektedir.
TİP | ÖLÇÜ | TİP | ÖLÇÜ |
A0 | 84,1 X 118,9 cm | D | 55,9 X 86,4 cm |
A1 | 59,4 X 84,1 cm | DL | 11 X 22 cm |
A2 | 42 X 59,4 cm | E | 86,4 X 111,8 cm |
A3 | 29,7 X 42 cm | 10x13_Envelope | 25,4 X 33 cm |
A4 | 21 X 29,7 cm | 9x12_Envelope | 22,9 X 30,5 cm |
A5 | 14,8 X 21 cm | Business_Envelope | 10,5 X 24,1 cm |
A | 21,6 X 27,9 cm | Executive | 19,1 X 25,4 cm |
B | 27,9 X 43,2 cm | Ledger | 27,9 X 43,2 cm |
B4 | 25 X 35,3 cm | Legal | 21,6 X 35,6 cm |
B5 | 17,6 X 25 cm | Letter | 21,6 X 27,9 cm |
C | 43,2 X 55,9 cm | LP | 34,8 X 27,9 cm |
C4 | 22,9 X 32,4 cm | VT | 20,3 X 12,7 cm |
C5 | 16,2 X 22,9 cm |
Fiyatı: Kağıt fiyatını belirleyen en önemli faktörler selülüzün üretildiği ağaç türü, ağırlık ve ölçüleridir. Fiyat tercihinde normalin üzerinde ucuzlukta olan ürünlerden uzak durmak gerekiyor. Bazen tasarruf mantığı ile ucuz olan kağıtları tercih edebiliriz, ancak fiyat-kalite oranını her daim göz önünde tutmak gerekir. Ucuz diye alınan kağıtlar istenilen performansı veremeyebileceği gibi, makinede yaşatacağı sıkışma problemleri nedeniyle daha çok tüketime de yol açabilir.
İdeal Kağıt Saklama Koşulları Nedir?
Kağıdı seçmek kadar onu düzgün muhafaza etmek de bir o kadar önemlidir. Kağıtlarımız düz bir zeminde ve paketleri açılmadan saklanmalıdır. Özellikle yatay şekilde saklamak kağıtların daha uzun süre depolanmasına imkan vermektedir. Dik bir şekilde saklanması, üzerlerine binen baskıdan dolayı kağıtların şeklini değiştirmekte ve deforme olmasını sağlamaktadır. Ortam sıcaklığı18-25 derece arasında, nem ise %50 üstü olmalıdır. Makine içerisinde oda sıcaklığından farklı bir ortam olduğu için, kullanılmayan fazla kağıtlar makinenin içerisinde değil dışında muhafaza edilmelidir. Çıktısı alınmış kağıtlarınızı güvenle saklamak için size İş’te Kırtasiye sitemizin dosyalama ve arşivleme bölümünü öneririz.
Özetle; Fotokopi kağıdı seçerken öncelikle kullanım amacınızı belirleyin. Bu amaca uygun olarak kağıt ölçü ve gramajınızı seçin. Sonrasında fiyat/kalite oranına göre bütçenize uygun kağıdı seçebilirsiniz. Bu seçimde bilinen markaların tercihi sizin daha az sorunla karşılaşmanızı sağlayacaktır. Bilinmeyen markalar için ise mutlaka tercih edilen marka kağıdı kullanmış bir referanstan bilgi almanız faydalı olacaktır.
Yazımızı geri dönüşümün önemini vurgulayarak noktalamak istiyoruz. Daha güzel bir çevreyi çocuklarımıza bırakabilmek için kullandığımız ürünlerin paketlerini, kutularını, şişelerini ve kağıt artıklarımızı çöpe değil geri dönüşüme gönderelim. Bir ton kağıt hamuru elde etmek için iki ton ağacı (yaklaşık 20 ağaç) kesmek gerekiyor. Bir ağacın bile bize sağladığı oksijen, gölgelik, güzel görüntü gibi faydaları düşündüğümüzde kaybımızın ne kadar çok olduğu ortaya çıkmaktadır. İş’te Kırtasiye ailesi olarak “Sıfır atıkla daha güzel bir dünyaya” kavuşmamızı diliyoruz.
Dünyayı yönetenler; kalem, mürekkep ve kağıttır. * James Howell